Bạn đã bỏ lỡ cú nhảy vọt tăng trưởng của crypto? Bạn có thể đứng ngoài và chời đợi một mức giá hời không bao giờ quay lại? Tỷ giá biến đổi một cách điên rồ, bạn tin chắc nó sẽ phải hạ nhiệt xuống! Ai có thể trả 10k$ cho chỉ 1 Bitcoin? Nó chỉ đáng giá 1k cách đây một tháng. Và cứ thế, các mốc giá vượt qua trước mắt bạn. Hay bạn đã mắc hết các lỗi trong Bách khoa toàn thư về Trading Cryto phần 1 và phần 2? Bạn ham trade quá mức, chạy theo đám đông một cách muộn màng, FOMO, vội vàng bán tháo và làm mọi thứ tồi tệ hơn so với thị trường chung vì chưa được học hành bài bản. Cái giá phải trả để trở thành một trader giỏi thật quá, quá cao. Hầu hết mọi người đều không đạt đến đích. Và để đạt được, bạn phải đánh mất cả núi tiền nhanh chóng, phải thất bại trong việc làm chủ thị trường trước khi đảo ngược được tình thế. Nếu may mắn, bạn sẽ học được những bài học và trở thành một chuyên gia. Bạn sẽ trade thành công dù thị trường có đi lên hay đi xuống. Nhưng không đơn giản như vậy. Bản tính con người chống lại bạn. Cảm tính chống lại bạn. Mọi thứ chống lại bạn. Và dẫu vậy, hy vọng vẫn còn. Bạn không lỡ con thuyền. Bạn có thể bơi nếu việc chèo lái quá khó khăn. Mọi thứ vẫn chưa kết thúc. Mới chỉ 1% nhân loại sở hữu crypto. Crypto có thể giải quyết cả tá những “bài toán khó” về vấn đề nhận dạng kỹ thuật số, chuỗi cung ứng toàn vẹn, việc xâm phạm dữ liệu..v.. Nhưng cần một khoảng thời gian. Con đường siêu cao tốc crypto vẫn đang trong quá trình xây dựng. Họ đang lát đá và đổ bê tông, chưa một ai đã đi đến đích cuối. Nhưng… bong bóng! Tất cả rồi sẽ nổ tung, tất cả sẽ đổ vỡ? Để tôi tiết lộ một bí mật. Đây là bong bóng của Amazon và Apple trải qua thời kỳ nổ bong bóng Dot.com: Chúng tạo ra các đỉnh núi ở thời điểm đó và bây giờ cùng nhìn xem những đỉnh cao mới. Bức ảnh được tham khảo từ một bài phân tích tuyệt vời về các mức giá trị mà crypto đạt đến. Hãy thử đọc và bạn sẽ thấy ngay 5k$, 10k$ hay 25k$ vẫn chưa nhằm nhò gì so với giá trị thực của Bitcoin. Hầu hết mọi người không nhìn thấy được tương lai. Đó chính là điểm mù hoàn toàn đối với họ. Trong khi những người cấp tiến sống trong ánh sáng của tương lai, phần lớn thế giới sống trong thực tại, ở đây, lúc này. Những nhà phát minh chính là tiên tri và người cứu rỗi của nhân loại. Phần còn lại của nhân loại là hội thợ săn tụ họp với nhau. Họ phải tập trung vào thực tại, vào hoàn cảnh, họ không có thời gian nghĩ đến tương lai khi phải lo lắng từng bữa, từng ngày. Và như vậy, chuyến xe tự hành của nhân loại không bao giờ tồn tại. Thực thế ảo là trò hề, Bitcoin là trò hề, là bong bóng và lừa đảo. Một số thiên tài dự đoán về tương lai. Đối với nhân loại, internet cũng từng là trò hề vào 20 năm trước, và cho đến ngày nay toàn bộ cuộc sống của họ nằm ở trên đó. Hiện tại, khái niệm về một loại tiền tự trị, biểu quyết bảo mật và phi tập trung trên blockchain vẫn hoàn toàn là ảo tưởng. Nhưng nếu bạn muốn giàu có nhờ crypto, điều đó không nên là ảo tưởng với bạn. Vậy phải làm cách nào? Bạn không có thời gian ngắm biểu đồ cả ngày. Bạn cũng không rảnh rỗi để mạo hiểm thay đổi quá nhiều thứ. Và bạn bế tắc, hết cách? Không! Không thành vấn với dòng tiền bạn có bao nhiêu để đầu tư vào crypto. Dù là 500, 1k hay 50k $, nguyên tắc là giống nhau. Tôi biết một số bạn bè khởi đầu với 1k $ đi mượn và đã trở thành triệu phú. Tất nhiên không phải ai cũng bước ra với thành quả đó. Làm cách nào mà cô gái biến khoản đầu tư 2k $ thành 70k $? Liệu bạn sẽ sử dụng tiếp 70k $? Liệu bạn có đủ kiên nhẫn bước qua cú điều chỉnh đến 85% giá trị hay cú nổ bong bóng crypto? Và sau đó bạn sẽ giàu có. Kiên nhẫn và tầm nhìn dài hạn chính là bí quyết Hãy nhớ, giàu mang tính tương đối. Nếu bạn chưa từng kiếm được 25k$ một năm thì 100k là một khoản quá ổn. Nó sẽ trả cho bạn rất nhiều hóa đơn và mang đến yên bình, hạnh phúc trong tâm hồn. Đó chính là lý do tôi sẽ mang đến cho bạn con đường đơn giản nhất để làm giàu từ crypto. Không trading. Không ngắm chart. Không chìm sâu vào trận chiến áp lực cao để vật lộn giành chiến thắng. Hôm nay tôi không khuyến cáo bạn vay mượn bất kỳ thứ gì để thực hiện việc đó. Bạn nên đầu tư chỉ trong phạm vi sẵn sàng thua hết. Đừng cầm cố nhà cửa hoặc là bạn sẽ xứng đáng với hậu quả khi ngân hàng siết nợ. Đừng hành động dại dột. Nếu bạn nghĩ bạn là trường hợp ngoại lệ, con số tỉ lệ % sẽ cho thấy bạn đang sai lầm. Hãy đem tiền bạc cất kỹ đi vì cách đó sẽ an toàn hơn. Nhưng nếu bạn sẵn sàng thực hành kiên nhẫn và làm đúng cách, có một cơ hội rất tốt cho bạn thành người chiến thắng của tương lai. Amazon của ngày mai Để định hình được việc cần làm, bạn chỉ cần nhìn được những Amazon và Apple của ngày mai sẽ bước ra trong không gian này. Chắc chắn 80% các dự án sẽ thất bại. Vậy sao? Và những dự án khác sẽ tiếp tục thay đổi thế giới. Vấn đề duy nhất ở đây, cái nào sẽ sống sót và cái nào sẽ đi về vạch xuất phát? Bây giờ có một thủ thuật. Không ai có ý tưởng gì. Bất kỳ ai nói với bạn về sự khác biệt đều là dối trá. Không ai có quả cầu pha lê (của nhà tiên tri). Nhưng chúng ta có thể đưa ra một dự đoán mang đầy tính giáo dục. Tiền thuật toán cho bạn cơ hội thực hiện công việc mà các nhà đầu tư mạo hiểm (venture capitalist – V.C) vẫn hay làm. Trước đến nay vẫn tồn tại sự độc quyền của những người có rất, rất nhiều tiền được đầu tư sớm vào các công ty khởi nghiệp. Nhưng bây giờ mọi chuyện đã khác, những “ông nhỏ” cũng được tham dự một cách bình đẳng. Những thống kê về công ty thành công hay thất bại trong danh mục của một nhà đầu tư mạo hiểm có thể gây chấn động với hầu hết mọi người. 80% thất bại hoàn toàn. Đúng vậy. Giá trị của chúng sẽ về không. Nếu một nhà đầu tư đổ vào 1 triệu $, 1 triệu $ đó sẽ bốc hơi toàn bộ. Nhưng vẫn còn 20% tạo ra nhiều thứ hay ho đấy. 10% các công ty thực hiện tốt mọi thứ. Có thể họ thu được lợi nhuận và các nhà đầu tư sẽ nhận được lại khoản vốn, thậm chí gấp đôi lên. Không tồi. Nhưng cân nhắc việc họ mất 80% khoản đầu tư ở những nơi khác thì không hay ho chút nào. Điều đó đẩy họ vào báo động đỏ với khả năng 50-70%. Nhưng 10% cuối cùng, nơi mà họ kiếm được tiền. Những công ty này sẽ đột biến, sẽ tăng trưởng x10, x100. Đó sẽ là nơi họ thu hồi tất cả những thua lỗ trước đó và sau này. Vậy thay vì trading, bạn nên chơi kiểu “nhà đầu tư nhỏ” (micro venture capitalist) Bạn sẽ mua vào bằng mọi nguồn mà bạn phải để dự phòng. Bạn sẽ chia nhỏ số tiền vào các dự án có khả năng cao nhất sẽ “bay lên cung trăng”. Hãy cùng phân tích thị trường xem cái nào hay nhất, nhặt ra và đầu tư thôi! Các ứng cử viên Hiện nay, thị trường coin có thể phân làm 3 loại chính: Tiền tệ (currency) Nền tảng (platform) Tiện ích (utility) Ngoài ra còn dạng thứ 4, đó là các token dạng cổ phiếu. Trong một hoặc 2 năm, con người sẽ tràn ngập với việc các công ty đưa cổ phần lên blockchain. Nhưng điều đó chưa thể xảy ra tới khi giới quản lý thoát khỏi lo sợ và ban hành luật dành cho nó. Không may là hiện không có loại token nào để giao dịch, chúng ta sẽ phải chờ đợi thêm một khoảng thời gian nữa. Cùng bắt đầu với thể loại tiền tệ - currency Đó là những đồng coin đơn giản nhất. Chúng là tiền được tạo ra từ việc lập trình. Chúng hướng đến làm phương tiện trao đổi lấy hàng hóa hay dịch vụ. Hoặc là như vậy hoặc trở thành nơi dự trữ giá trị giống vàng, bạc. Một số loại giảm phát (hữu hạn), một số lạm phát (phát hành mãi mãi). Một số hướng đến việc lưu hành nhành, số khác để trữ và gia tăng giá trị về sau. Ông tổ của thể loại này chính là Bitcoin Nó xứng đáng có trong danh mục của bất kỳ ai. Bitcoin có lợi thế đi đầu, dẫn dắt cả “bộ tộc” hùng mạnh. Nó cũng là loại đắt đỏ nhất và dường như yếu kém nhất về mặt công nghệ. Kỳ phùng địch thủ của Bitcoin là Bitcoin Cash, một bản phân tách từ nguyên thể vừa có người ủng hộ và cả người căm ghét. Nhưng cho dù bạn cảm nghĩ ra sao về nó, ở đây là việc giao dịch và chúng ta đặt cược vào bất kỳ ai có thể giành chiến thắng. Có nghĩa là Bitcoin Cash cũng nên có trong danh mục. Một loại tiền tệ khác như Dash cũng có nhiều thế mạnh. Dash có xu hướng tăng trưởng trong lúc Bitcoin lao dốc. Nó liên tục dành thêm thị phần và sự chú ý. Tương tự, một loại tiền yêu thích từ rất sớm như Litecoin, được ví như bạc khi Bitcoin là vàng. Decred cũng là lựa chọn không tồi khi có cơ chế phân phối và cộng đồng rất tốt. Các đồng coin bảo mật cũng sở hữu nhiều ưu điểm thiết yếu. Chúng hoạt động như phiên bản kỹ thuật số của tiền, ẩn danh và bí mật. Monero, Zcash, Zcoin là những ví dụ điển hành. PIVX, một ứng viên đầy tiềm năng phân tách từ Dash nhưng phát triển hệ thống của riêng mình và tích hợp thêm giao thức Zero Coin. Chúng đều là những ứng viên sáng giá, trở thành tiền tệ của tương lai trong một xã hội không tiền mặt. Tiếp đến nền tảng (platform) – thể loại cực kỳ thú vị Coin dạng nền tảng hướng đến thực hiện những việc mà bây giờ đang độc quyền bởi các server và kho dữ liệu đám mây. Chúng muốn triển khai các ứng dụng phi tập trung, chạy hợp đồng thông minh như luật pháp, bảo trợ mọi thứ từ danh tính, lưu trữ đến biểu quyết ngang hàng. Các loại nền tảng có chặng đường dài nhất để đi. Chúng phải giải quyết thử thách cực lớn về vấn đề mở rộng, duy trì an ninh, tạo ra các loại ngôn ngữ lập trình hoàn toàn mới và mang đến trải nghiệm người dùng tuyệt vời. Không việc nào dễ dàng. Sẽ cần nhiều thời gian. Nhưng các nền tảng đó là nền móng của mạng internet phi tập trung trong tương lai. Lớn nhất, mạnh nhất chắc chắn phải kể đến Ethereum Tôi có cơ hội gặp gỡ một trong những nhà đầu tư mạo hiểm hàng đầu quốc gia, người tham dự sớm vào thị trường này, và anh ta chia sẻ 90% tài sản crypto nắm giữ là Ethereum. Bởi vì anh ta nhìn thấy nó có cơ hội trở thành một nền tảng, một nền tảng thống lĩnh phần còn lại. Nó có động lực ghê gớm, đội ngũ tuyệt vời và nhanh chóng sát nhập những đổi mới vào hệ sinh thái. Ethereum là tất yếu phải có với mọi danh mục. Nhưng Ethereum không phải ứng cử viên duy nhất cho vương miện. Những nền tảng mới ra đời mỗi ngày. Lựa chọn tốt cần kể đến QTUM, NEO của Trung Quốc, MaidSafe, Waves, IOTA, Tezos (chưa được giao dịch và có thể không bao giờ nếu họ không xử lý ổn về pháp lý nhưng bạn nên sở hữu nếu đến lúc chúng sẵn sàng). Lisk – nền tảng xây dựng kho ứng dụng phi tập trung. Lisk có đội ngũ tuyệt vời và nguồn lực dồi dào từ thương vụ ICO thu hơn 14k BTC. Khác với Etherem, ứng dụng xây dựng trực tiếp trên chuỗi khối chính, Lisk cho phép xây dựng, tối đa tùy biến ứng dụng trên chuỗi phụ gắn kết vào chuỗi chính. Ngôn ngữ Java Script là đặc trưng giúp Lisk tăng tính phổ biến, gần gũi với giới lập trình phổ thông. Sắp tới, Lisk có rất nhiều động thái về marketing (lên các sàn lớn, rebrand thương hiệu). Do vậy Lisk cũng là một lựa chọn tốt, đáng có trong danh mục. Cuối cùng là EOS, thương vụ ICO lớn nhất trong lịch sử. Họ đã có bước nhảy vọt tuyệt vời và tung ra liên tục các bản code. Không tồi cho danh mục. Tôi đã vội bán đi quá sớm. Còn một số loại nền tảng khác có thể cũng sẽ tham dự cuộc đua. Lựa chọn cuối cùng và khó nhất: coin tiện ích (utility) Vấn đề với hầu hết các coin tiện ích, đó là chúng chẳng có tiện ích thật sự gì. Bạn nghĩ rằng sẽ sử dụng chúng để dùng dịch vụ như tra cứu danh tính, tra cứu DNS (máy chủ tên miền) nhưng không có nền tảng nào sử dụng những đồng coin đó. Như vậy, chúng là lựa chọn mạo hiểm nhất vì chúng cần vật lộn để sống sót cho tới khi được phục vụ trên các nền tảng vượt trội. Và chúng chỉ nên chiếm phần nhỏ nhất trong danh mục của bạn. Có một dạng coin tiện ích đáng quan tâm: coin về công nghệ tài chính (fintech). Các coin này thiết kế để phục vụ việc chuyển tiền toàn cầu cho các tổ chức lớn như ngân hàng. Ripple là một ứng cử viên ưu tú. Tôi không ưu mô hình mã nguồn đóng và các bằng sáng chế của họ nhưng công nghệ của họ dường như vận hành tốt và đem lại nhiều giá trị. Có những ưu việt khi chuyển tiền vì bạn chắc chắn bạn không muốn số tiền có những biến thiên giá trị lớn như Bitocin. Nếu bạn đưa 1 triệu $ vào mạng lưới, đầu ra phải là 1 triệu $, không thể là 650k hay 1.2 triệu. Câu hỏi duy nhất là giá trị của Ripple sẽ thực sự tăng trưởng đến mức nào. Khó để trả lời nhưng dù sao vẫn là lựa chọn tốt để nắm giữ. Stellar Lumens là lựa chọn tốt hơn với tôi, họ có một đội ngũ tuyệt vời. Họ hợp tác với IBM để cung cấp dịch vụ cho các ngân hàng và họ có một số cố vấn rất đỉnh cũng như cực kỳ minh bạch. Họ cũng đang phát hành 2 loại coin phần thưởng có khởi đầu rất tốt trong mảng này, đó là Kik và MobileCoin. Đồng coin thứ 2 được phát triển bởi nhà sáng lập của Signal. Omise Go có cố vấn là nhà sáng lập Ethereum – Vitalik Buterin. Họ cũng đang làm những điều tương tự như Ripple, Stellar nhưng với một phong cách mở hơn, do vậy họ có được đề cử của tôi. Tất cả các đồng đó nên mua và trữ trong danh mục của mình. Còn ngoài lĩnh vực fintech, còn khá ít lựa chọn, nhưng không kém thú vị. PAY của TenX là lựa chọn ổn nếu họ có thể hợp tác với các hãng thẻ credit lớn. Gần đây, sự vụ VISA hủy hợp tác với Wave Crest (đơn vị phát hành thẻ cho nhiều hãng, có cả TenX) khiến các thẻ Visa của TenX bị vô hiệu lực. Họ đang phải tìm kiếm đối tác mới và phát hành lại thẻ cho khách hàng cũ. Tới nửa sau 2018, theo lộ trình nếu TenX đạt được thủ tục pháp lý về hoạt động ngân hàng ở Singapore, họ sẽ có thể tự phát hành thẻ của mình. Và nếu mọi thứ suôn sẻ, PAY có đầy tiềm năng, đáng có trong danh mục của bạn. Tôi cũng tìm kiếm những coin hướng đến sự phi trung gian trong thương mại. Ví dụ như Polulous – đồng coin giải quyết vấn đề lương bổng, cắt giảm chi phí, mang lại lợi ích to lớn cho các công ty SALT là dự án rất thú vị. Họ hướng đến cung cấp dịch vụ vay tiền bảo trợ bởi blockchain. Cuối cùng là Metal, thích hợp với mô hình xây dựng một đồng coin phần thưởng, tôi thích cách họ thực hiện. Có cả tá những đồng coin khác tôi có thể liệt kê ra đây. Không phải để khuyên bạn mua mọi đồng coin trong top 100, mà mục đích để hiểu được cái nào có cơ hội sống sót cao nhất. Đây là danh mục của tôi, đừng làm theo một cách mù quáng. Hãy tự nghiên cứu và tự đưa ra quyết định. Tiền của bạn và bạn phải sống chết với lựa chọn của mình. Đừng trách mắng tôi nếu nó không hoạt động, tôi không phải chuyên gia tư vấn tài chính. Nó vốn mạo hiểm. Mạo hiểm cao đi đôi với phần thưởng lớn. Tôi không hứa hẹn điều gì ngoài khả năng đặt cược và hy vọng mọi thứ sẽ tốt đẹp. Vậy cách thức lựa chọn của bạn như thế nào? Đặt ra các câu hỏi và yêu cầu những câu trả lời tốt? Những câu hỏi bạn muốn hỏi là: Đồng coin/dự án đó có mục đích gì không? Mục đích đó là gì? Đội ngũ đứng sau có ổn không? Họ đã có mặt trên thị trường bao lâu? Nền tảng mã nguồn được đánh giá ổn không? Họ có lộ trình không? Họ có minh bạch không? Mỗi đồng coin trong danh mục của tôi đạt 70-80% cho các tiêu chí trên. Tuy nhiên đừng lấy đó làm căn cứ, hãy tự nghiên cứu đi. Tất cả chỉ vậy thôi Vậy bạn thấy rồi đó. Nhặt lấy một đống coin, mua và hodl thôi. Thức dậy và trở thành đại gia trong khoảng đôi năm nữa. Nếu bạn làm việc đó một vài năm trước thì bây giờ đã có thể nghỉ hưu hoặc ít nhất cũng có thể mua được một căn nhà. Phần lớn các đồng coin sẽ biến mất nhưng những đồng lớn sẽ tiếp tục sống và thực hiện giấc mơ của bạn. Hãy nhớ, rất nhiều đồng coin sẽ thất bại. Nhưng bây giờ khác với 3 năm về trước. Nhiều ông lớn có tên tuổi đã gia nhập cuộc chơi. Đó là những công ty, tập đoàn có thật, không phải những dự án “tàu nhanh”. Thậm chí nếu những đồng coin này thất bại, chúng vẫn tồn tại đâu đó với bộ mã nguồn và sự quan tâm của cộng đồng. Những dự án khác chú ý tới những gì chúng đã đạt được, tiếp nhận bộ mã nguồn và tiếp tục triển khai hoặc đơn giản thuê lại đội ngũ phát triển cũ. Và có thể chúng ta sẽ chạm trán một cú nổ bong bóng lớn. Có khả năng sẽ ra đi 85% giá trị. Đừng hoảng sợ. Thậm chí không cần để ý biểu đồ giá. Cất đống coin vào ví trữ lạnh và quên chúng đi. Hai năm sau thức dậy và xem bạn gặt hái được gì. Với một chút may mắn, bạn có thể không bao giờ phải tiếp tục cày cuốc làm việc nữa. Và bạn sẽ làm gì tiếp? Du lịch vòng quanh thế giới? Viết cuốn tiểu thuyết mà bạn hằng mong có thời gian để viết? Hay chỉ là mua một chiếc Lambo? Sự lựa chọn là của bạn. Hãy là nhà đầu tư thông thái. Các sàn giao dịch coin lớn nhất: Binance, MXC, CoinEX, Kucoin, Poloniex, Coinbase
